‘De meeste mensen deugen.’ Rutger Bregman schreef in vier jaar tijd een boek met die titel. Ik heb het boek vandaag besteld. Ben er benieuwd naar.

De meeste. Niet iedereen deugt blijkbaar. Wat is deugen? Er bestaat een deugniet, daar hebben ze een woord voor bedacht. Het woord ‘deugwel’ bestaat niet. Geen specifiek woord voor iemand die deugdzaam is. Maar als je niet deugt, daar hebben ze speciaal een woord voor bedacht.

Het lijkt mij dat het in de praktijk vaker zo werkt. Dat we onze aandacht meer richten op wat niet deugt, dan wat wel, want: ‘Zo hoort het toch. Dat is niet bijzonder.’ Als iemand zich aan de regels houdt, wordt dat niet beloond, want dat is de norm. Iemand valt op als hij zich niet aan de regels houdt. Waarschijnlijk dat het daarom eerder onze aandacht krijgt. Niet ‘verdient’, maar hij ‘krijgt’ het wel.

Degene die onze aandacht verdient, is degene die zich aan de regels houdt: iemand die deugt.

Maar deugt iedereen die zich aan de regels houdt? Alleen als de regels deugen zou je zeggen. Maar wie bepaalt wat wel of niet deugt? En kun je ondeugend zijn als je je wel aan de regels houdt? Goeie vraag: wat is deugen?